Komunikat Interdyscyplinarnego Zespołu Doradczego ds. Kryzysu Klimatycznego przy Prezesie Polskiej Akademii Nauk na temat zmiany klimatu i gospodarki wodnej w Polsce.

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 18, sierpień 2020 09:08

„Cudze chwalicie, swoje poznajcie”

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 18, sierpień 2020 08:50

Szanowni Państwo,

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wraz z jednostkami doradztwa rolniczego realizuje kampanię informacyjną pod nazwą „Cudze chwalicie, swoje poznajcie”, która promuje polskiebazarek.pl.

Polskiebazarek.pl jest odpowiedzią na utrudnienia występujące w dobie koronawirusa z tradycyjnym sposobem sprzedaży produktów - pomaga w nawiązywaniu bezpośrednich kontaktów przez rolników i producentów żywności z konsumentami.

Można na nim bezpłatnie zamieszczać ogłoszenia o sprzedaży swoich produktów a konsument płaci dokładnie tyle, ile proponuje rolnik - nie ma marży pobieranej przez pośredników.

Wyspy bioróżnorodności w oceanie zabudowy

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 03, sierpień 2020 12:50

W najnowszym zeszycie czasopisma Acta Mycologica ukazała się praca dr Anny Kujawy z IŚRiL PAN i współautorów, w której podsumowano bogactwo gatunkowe grzybów wielkoowocnikowych w parku miejskim w Poznaniu-Radojewie. Ten niewielki park znajdujący się w północno-wschodniej części Poznania (w dawnej wiosce Radojewo) pełni rolę zielonej wyspy wśród pól i zabudowy, jest „gąbką” retencjonującą wodę i miejscem o szczególnie wysokiej różnorodności gatunkowej rodzimych roślin, zwierząt i grzybów, w tym gatunków objętych prawną ochroną.

Publikacja przedstawia syntezę danych zebranych podczas dwóch wycieczek mykologicznych zrealizowanych w ramach działalności w Sekcji Mykologicznej przy Poznańskim Oddziale Polskiego Towarzystwa Botanicznego oraz informacji publikowanych. W parku stwierdzono 333 gatunki grzybów wielkoowocnikowych, w tym 19% stanowią grzyby rzadkie w Polsce i zagrożone.

Soplówka bukowa na kłodzie drzewa liściastego w parku radojewskim. Grzyb objęty ochroną gatunkową. Fot. Barbara Kudławiec

Park jest miejscem bardzo ważnym dla ochrony bioróżnorodności Poznania. Bogata mykobiota tego niewielkiego obszaru kolejny raz wskazuje na ważność i wartość parków ze starymi drzewami (w tym zamierającymi, dziuplastymi) oraz zachowanym i pozostawionym do naturalnego rozkładu martwym drewnem w postaci leżących konarów, kłód i wykrotów dla ochrony i utrzymania populacji wielu gatunków, które nie przeżyją na terenach zabudowanych poza takimi ostojami. Warto podkreślić, że park radojewski dla niektórych gatunków grzybów pełni ważną rolę ostojową w skali Polski, np. w przypadku objętej ochroną gwiazdy wieloporowej Myriostoma coliforme, która ma tam jedno z 5 współcześnie znanych stanowisk w Polsce i jedyne znane w województwie wielkopolskim.

Kujawa A., Gierczyk B., Kudławiec B., Stokłosa N., Bujakiewicz A. 2020. Macromycetes of the Palace Park in Poznań-Radojewo (Wielkopolska Region, Poland). Acta Mycologica 55,1: DOI: 10.5586/am.5513 https://pbsociety.org.pl/journals/index.php/am/article/view/am.5513/7889

Śmiertelna pułapka czy dom? Artykuł w Global Ecology and Conservation (IF 2,5) o wykorzystywaniu przez mrówki wyrzucanych pojemników

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 27, lipiec 2020 06:03

Zaśmiecanie środowiska jest problemem globalnym, ważnym także w Polsce. Różnorakie odpady stanowią zagrożenie dla środowiska, ale są także elementem „urozmaicającym” środowisko. Niektóre zwierzęta wykorzystują te specyficzne, nowe nisze ekologiczne. Dla części z nich stają się śmiertelną pułapką, a dla innych – kryjówką lub miejscem rozrodu.

Niedawno (IV 2020) naukowcy z Uniwersytetu Wrocławskiego i z naszego instytutu (dr hab. Krzysztof Kujawa i dr Sebastian Salata) opublikowali w Global Ecology and Conservation artykuł, w którym przedstawili wyniki badań nad zasiedlaniem wyrzuconych w miejskich lasach puszek, butelek i kartonów przez mrówki. Okazało się m.in., że chociaż niekiedy mrówki zakładają mrowiska w takich odpadach, to jednak w wielu z nich znajdowały się martwe osobniki z wielu gatunków. Zatem wyrzucanie butelek, puszek i innych opakowań jest szkodliwe także dlatego, że stanowią one tzw. pułapki ekologiczne. Stwierdzono również, że mrówki preferują pewne cechy pojemników – np. chętniej penetrowały brązowe butelki w porównaniu do innych kolorów tych opakowań.

Jest to pierwsza z kilku planowanych publikacji na temat nietypowych siedlisk powstających w wyniku działalności człowieka, zwłaszcza na terenach zurbanizowanych.

Kolenda, K., Salata, S., Kujawa, K., Kuśmierek, N., Smolis, A., & Kadej, M. (2020). Deadly trap or sweet home? The case of discarded containers as novelty microhabitats for ants. Global Ecology and Conservation, e01064.

Fot. Przykładowe pojemniki wykorzystywane przez mrówki jako miejsce budowy mrowiska: A - butelka szklana z częściowo zabudowanym wejściem, B - butelka plastikowa.

Ptaki dużego miasta – synteza wieloletnich obserwacji

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 21, lipiec 2020 11:07

Ukazała się długo oczekiwana książka podsumowująca stan historycznej i bieżącej wiedzy o awifaunie Wrocławia i o zmianach zachodzących w niej w okresie dwóch ostatnich stuleci. Prace nad książką trwały od 2006 roku, a jej głównym autorem jest niedawno zmarły prof. dr hab. Ludwik Tomiałojć. Jednym z współautorów tej publikacji jest dr hab. Grzegorz Orłowski, prof. IŚRiL.

Wrocław, jedno z największych miast Polski, doczekał się pierwszego opracowania, które podsumowuje dwa stulecia prowadzonych w nim dorywczych obserwacji ornitologicznych. Książka stanowi też syntezę prowadzonych tam systematycznych badań nad stanem i zmianami awifauny.

Tomiałojć L., Orłowski G., Czapulak A., Jakubiec Z. 2020. Ptaki Wrocławia w okresie 200 lat. Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „pro Natura”, Wrocław.

Polskie Powroty 2020. Edycja COVID-19

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 21, lipiec 2020 06:32

Nabór wniosków w programie skierowany jest do instytucji planujących zatrudnienie naukowców, których badania mogą przełożyć się na poszerzenie wiedzy i rozwiązanie istotnych problemów związanych z epidemią COVID-19 i jej konsekwencjami, w szczególności przedstawicieli szeroko rozumianych nauk biomedycznych i o zdrowiu.

Celem programu jest umożliwienie wyróżniającym się polskim naukowcom powrotu do kraju i podjęcie przez nich zatrudnienia w polskich uczelniach, instytutach naukowych lub instytutach badawczych. Program stwarza powracającym naukowcom optymalne warunki prowadzenia w Polsce badań naukowych lub prac rozwojowych na światowym poziomie. Środki uzyskane w ramach programu zapewniają wynagrodzenie dla powracającego naukowca, a także umożliwiają stworzenie grupy projektowej (zespołu badawczego). Krajowe uczelnie, instytuty naukowe i instytuty badawcze pozyskują do współpracy specjalistów posiadających doświadczenie międzynarodowe oraz wiedzę z zakresu najnowszych trendów badawczych w swojej dyscyplinie naukowej.

W ramach programu „Polskie Powroty 2020. Edycja COVID-19” finansowane są działania związane z powrotem do kraju polskich naukowców oraz tworzeniem przez nich własnej grupy projektowej:

1. wynagrodzenie powracającego naukowca,
2. wynagrodzenia członków grupy projektowej,
3. koszty przesiedlenia powracającego naukowca oraz osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym,
4. opcjonalnie - adaptacja i organizacja miejsca pracy oraz przygotowanie zaplecza badawczego powracającego naukowca oraz członków grupy projektowej,
5. opcjonalnie - koszty badań naukowych z zakresu badań podstawowych (komponent badawczy) finansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki.

Nabór wniosków prowadzony jest do 31 sierpnia 2020 r.

Więcej informacji znajduje się pod linkiem:
https://nawa.gov.pl/nawa/aktualnosci/nowa-edycja-polskich-powrotow-w-odpowiedzi-na-covid-19

Informacja o ogłoszeniu programu na profilu NAWA na Facebooku:
https://www.facebook.com/NarodowaAgencjaWymianyAkademickiej/posts/648173749242086

Osobą do kontaktu w sprawach programu jest pani dr Joanna Rutkowska, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., tel.+ 48 22 390-35-83

Influence of Drainage on Peat Organic Matter: Implications for Development, Stability, and Transformation (Wpływ drenażu na materię organiczną torfu: implikacje dla jego rozwoju, stabilności i transformacji)

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 10, lipiec 2020 20:47

W czasopiśmie MOLECULES (IF 3.060) ukazał się właśnie artykuł przygotowany przez prof. dr hab. Lecha W. Szajdaka, dr Teresę Meysner i dr Marka Szczepańskiego (IŚRiL PAN) we współpracy z prof. dr hab. Adamem Jezierskim z Uniwersytetu Wrocławskiego i dr inż. Kazimierą Wegner z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Praca dotyczy wpływu drenażu torfowisk na materię organiczną torfu. Autorzy analizowali skład materii organicznej oraz strukturę molekularną kwasów huminowych w glebach torfowisk wysokich, niskich oraz torfowo-murszowych, różniących się składem okrywy roślinnej, gatunków torfotwórczych oraz warunków tlenowych i beztlenowych, oscylacji wód gruntowych podczas odwadniania, a także podatności materii organicznej gleby na rozkład.

Statystyczna analiza składowych głównych (PCA) wykazała zależności pomiędzy właściwościami fizycznymi i chemicznymi badanych torfów.

Osuszanie torfowisk doprowadziło do wzrostu stopnia rozkładu związanego z utratą masy materii organicznej (zwłaszcza labilnych frakcji organicznych) i zostało to potwierdzone odpowiednio niższą zawartością całkowitego węgla organicznego (TOC) oraz niższymi wartościami stosunku zawartości węgla do azotu (C/N). Wyniki wskazują, że kwasy huminowe (HA) z naturalnych torfowisk są bogatsze w struktury aromatyczne i dlatego torfowiska te można uważać za bardziej wilgotne i dojrzałe (a zatem bardziej stabilne) niż gleby torfowo-murszowe.

Szajdak, L.W., Jezierski, A., Wegner, K., Meysner, T., Szczepański, M. Influence of Drainage on Peat Organic Matter: Implications for Development, Stability, and Transformation. Molecules 2020, 25, 2587. https://doi.org/10.3390/molecules25112587

Prof. dr hab. Lech Wojciech Szajdak został Guest Editor of Special Issue w czasopiśmie Agronomy IF 2.603, Q1, 100 pkt. według MNiSW.

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 06, lipiec 2020 10:48

Twitter:
https://twitter.com/Agronomy_Mdpi/status/1280058820002103296

LinkedIn:
https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:6685823477758484480/

Dear colleagues,
The open access journal Agronomy (ISSN 2073-4395, IF 2.603) is pleased to announce that we have launched a new Special Issue entitled "Successfully Managing Interdependent Agricultural Landscapes — Processes, Structures and Mechanisms Sustaining the Entire System" I am serving as Guest Editor for this issue. Given the depth of your expertise in this field, I would like to cordially invite you to contribute an article to the Special Issue. For more information on the issue, please visit the Special Issue website at https://www.mdpi.com/journal/agronomy/special_issues/Interdependent_Agricultural_Landscapes. Papers may be submitted from now until 30 September 2021 as papers will be published on an ongoing basis. Submitted papers should not be under consideration for publication elsewhere. We also encourage authors to send a short abstract or tentative title to the Editorial Office in advance (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.).
In the hope that this invitation receives your favorable consideration, we look forward to our future collaboration.

Kind regards,
Guest Editor

Special Issue Information

Dear Colleagues,
Agriculture should always supply sufficient nutrients that humans require to sustain healthy and productive lives. The priorities of high quality food production request a high standard of environmentally friendly crop farming. Therefore strategies are needed to manage the available resources so as to achieve economic and sustainable agricultural productivity to meet the needs of the farm household.
Climate change, biodiversity loss, agricultural landscape management, development of pathogens and diseases of cultivated plants, outbreaks of crop pests, soil and water pollution, phytotoxins accumulation and inhibition of the development of cultivated plants may significantly reduce the crop yields. Study on all topics related to sustainable agriculture, from understanding the processes and mechanism in agricultural landscape to developing cultivars and crops of high quality, is a priority.
This Special Issue will focus on “Successfully Managing Interdependent Agricultural Landscapes - Processes, Structures and Mechanisms Sustaining the Entire System”. I am open to novel research, reviews and opinion articles covering all aspects of sustainable agricultural productivity, high soil productivity, heterogeneous/homogeneous agricultural landscape management, biodiversity, biological insect control methods, secondary metabolites, soil and water pollution, biogeochemical barriers etc. Contributions on soil biota and biochemistry, change of microbiological and biochemical activity of the soil, deterioration of its chemical, biochemical and physical properties and, other approaches to improve the quality of food production will be welcomed.

Prof. Dr. Lech Wojciech Szajdak
Guest Editor

Global change impact on soil property, functioning and provided ecosystem services

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 03, lipiec 2020 10:03

15 czerwca br. odbyła się obrona pracy doktorskiej p. mgr inż. Emőke-Dalma Kovács, której promotorem był prof. dr hab. Lech W. Szajdak z IŚRiL PAN. Przewód doktorski p. Kovács prowadzony był w University of Agricultural Sciences and Veterinary Medicine of Cluj-Napoca w Rumunii.
Praca pod tytułem Global change impact on soil property, functioning and provided ecosystem services została wysoko oceniona przez recenzentów i obrona zakończyła się wnioskiem o nadanie stopnia Doctor of Agronomy.

Diagram dotyczy analizy PCA bogactwa zgrupowań mikroorganizmów glebowych w odniesieniu do sposobu użytkowania ziemi, która prowadzona była przez p. dr Kovács.

Celem pracy była ocena wpływu zmian globalnych na właściwości gleby, jej funkcjonowanie i świadczone usługi ekosystemowe. Bogato ilustrowana praca doktorska (183 stron, 72 rysunków, 45 równań i 19 tabel) łączy zagadnienia związane z uprawą, ekologią, gleboznawstwem, produktywnością gleb oraz chemią i biochemią gleby. Wszystkie zagadnienia pracy zostały opublikowane w 7 publikacjach. Rozważania teoretyczne oraz część badawcza pracy została oparta o 461 pozycji literaturowych. Nowością pracy było opracowanie dwóch analitycznych metod pozwalających na określania struktury i liczebności mikroflory glebowej oraz jej aktywności metabolicznej, uzyskanie dwóch patentów, a także opracowanie nowej komory klimatycznej.

Doktorat recenzowany online

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 02, lipiec 2020 02:11

Pełniąc funkcję recenzenta, prof. dr hab. Lech W. Szajdak z naszego Instytutu, wziął udział w zdalnym posiedzeniu Komisji Doktorskiej, które poświęcone było obronie rozprawy doktorskiej p. mgr Joanny Marii Pielek z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Promotorem rozprawy zatytułowanej Wpływ transformacji materii organicznej odwodnionych utworów torfowych na zasoby i formy fosforu glebowego był p. dr hab. inż. Marcin Becher, prof. UPH, z Instytutu Rolnictwa i Ogrodnictwa (Wydział Agrobioinżynierii i Nauk o Zwierzętach UPH).

Obrona przeprowadzona została w trybie zdalnym po raz pierwszy w historii UPH i zakończyła się przyjęciem w części niejawnej posiedzenia dwóch uchwał: 1. dotyczącej wystąpienia do Senatu UPH w Siedlcach z wnioskiem o nadanie stopnia doktora w dziedzinie nauk rolniczych w dyscyplinie rolnictwo i ogrodnictwo oraz 2. uchwały dotyczącej wystąpienia z wnioskiem o wyróżnienie rozprawy.